به گزارش میراث آریا، پژوهش در حوزه خوراک در کنار مسکن، معماری و پوشاک از شیوه ­های مطمئن در مطالعات مردم­شناسی برای شناخت میراث فرهنگی سرزمین ایران است و در ارتباط با ارزش­ها، روابط، ساختارهای اجتماعی، وجوه نمادین و آیینی غذا محسوب می‌شود.

طبقه­ بندی غذاها، بایدها و نبایدها، رژیم‌­های غذایی، فضاها، ابزار، وسایل و ظروف، شیوه‌­های تولید، مصرف و نگهداری مواد خوراکی، دارای خصوصیاتی هستند که شباهت‌­ها و تفاوت‌­های میان خود و دیگری را عیان می‌­کنند.

کتاب فرهنگ خوراک در خامنه از منظر انسان­ شناختی توسط فریده مجیدی خامنه عضو هیئت علمی پژوهشکده مردم­‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با هدف عنوان شده، تالیف شد.

خامنه یکی از شهرهای استان آذربایجان شرقی در بخش مرکزی شهرستان شبستر است. این شهر به دلیل پیشینه تجاری با شهرهای ماخاچ­قلعه و باکو و برپایی پنج­شنبه بازار معروف خود، از گذشته دور میزبان کاروان­‌های تجاری و جمعیت‌­های گوناگون از مناطق دور و نزدیک بوده، به لحاظ غذایی تاثیرات عمیق بر نواحی مجاور داشته و از آن‌ها تاثیر پذیرفته است.

مولف، طی چهار سال و با مطالعه عمیق به مبحث خوراک در خامنه پرداخته و کتاب در هشت فصل تنظیم شده است.

فصل اول شامل معرفی شهر خامنه و حوزه فرهنگی آن است و فصل دوم به طبقه­‌بندی خوراک و وعده‌­های غذایی از لحاظ مدت زمان پخت (فوری یا آرام)، معرفی شیرینی­‌ها، چاشنی‌­ها، میوه و خشکبار، نوشیدنی‌­ها اختصاص دارد.

فصل سوم نیز به خوراک و آداب و رسوم می‌­پردازد. در این بخش هم باورها و آداب مربوط به سفره، قهوه‌­خانه­‌های خامنه، نذر چای و آداب نوشیدن چای معرفی می‌­شوند.

فصل چهارم کتاب به خوراک در آیین­‌های گذار (تولد، ازدواج و مرگ) اختصاص دارد و به نقش خوراک در دیگر آیین­‌ها مانند شب یلدا، اعیاد مذهبی قربان و فطر، سوگواری­‌های مذهبی مانند محرم، مراسم عید نوروز، سیزده ­بدر، طلب باران پرداخته و غذاهای ایام فراغت، تفرج، زیارت و خوراک در حمام­‌های عمومی معرفی می‌­شوند­.

فصل پنجم اختصاص به شیوه­‌های سنتی تهیه و نگهداری مواد غذایی، فنون تهیه دوشاب (شیره انگور)، رشته‌­بری، نان ­پزی، تهیه انواع مربا و مواد لبنی دارد.

فصل ششم به فضاها، ابزارها و ظروف تهیه و نگهداری مواد غذایی می­‌پردازد. فصل هفتم کتاب نیز خوراک در ادبیات و پزشکی مردمی را بررسی کرده است و فصل هشتم به تبادلات بین ­منطقه‌­ای و تحولات بین ­نسلی در حوزه خوراک اشاره دارد. کتاب مصور و توسط دفتر پژوهش‌­های فرهنگی در مهر ماه سال ۱۴۰۴ به انتشار رسیده است.

انتهای پیام/